Is féidir le leanaí agus daoine óga atá idir 2 bhliain agus 17 mbliana d’aois an vacsaín sróine in aghaidh fliú a fháil saor in aisce.
Is féidir le do leanbh an vacsaín fliú a fháil saor in aisce ó do dhochtúir teaghlaigh nó ó do chógaiseoir.
Cén fáth ar cheart do leanaí an vacsaín fliú a fháil?
Déanann an vacsaín fliú a cion féin le leanaí a chosaint in aghaidh an fhliú.
Ní bhíonn ach siomptóim éadroma ar an gcuid is mó de leanaí a tholgann fliú. Is baolach áfach go dtiocfadh aimhréidheanna tromchúiseacha ón bhfliú ar leanaí agus ar dhaoine óga a bhfuil riochtaí áirithe sláinte orthu cheana féin.
I roinnt leanaí, d’fhéadfadh sé go mbeadh fliú ina chúis le fadhbanna tromchúiseacha amhail:
- niúmóine
- broincíteas
- athlasadh na hinchinne (einceifealaíteas)
Leanaí a dtagann na haimhréidheanna sin orthu, d’fhéadfadh sé go mbeadh orthu cóir leighis a fháil san ospidéal. D’fhéadfadh sé go mbeadh dianchúram ag teastáil ó chuid acu fiú.
Le 10 mbliana anuas in Éirinn, tugadh beagnach 5,000 leanbh isteach san ospidéal de bharr go raibh aimhréidheanna fliú orthu. Cuireadh cóir leighis ar nach mór 200 leanbh san aonad dianchúraim agus fuair 40 leanbh bás.
Is féidir le leanaí fliú a tholgadh agus a scaipeadh go héasca. Déanann an vacsaín fliú do leanaí a cion féin le scaipeadh fliú a chosc i scoileanna agus sa bhaile. Coinnítear gach duine slán sábháilte ar an gcaoi sin.
An cineál vacsaíne a thugtar do leanaí
Is mar sprae sróine a thugtar an vacsaín do leanaí. Tugtar an vacsaín sprae sróine chaolaithe bheo in aghaidh fliú (LAIV) uirthi.
Is é Fluenz Tetra an t-ainm branda atá uirthi agus is é AstraZeneca AB a dhéanann í a mhonarú.
Tá an vacsaín fliú ceadaithe do leanaí atá idir 2 bhliain agus 17 mbliana d’aois.
Má dúradh le do leanbh nach féidir leis nó léi an vacsaín fliú a fháil mar sprae sróine, labhair le do dhochtúir teaghlaigh nó le do chógaiseoir faoin vacsaín a fháil mar instealladh.
Má tá do leanbh faoi bhun 2 bhliain d’aois agus i mbaol aimhréidheanna ón bhfliú, beidh sé nó sí in ann cineál eile vacsaíne fliú a fháil trí instealladh in ionad an sprae sróine.
Is iondúil nach mbíonn ach dáileog amháin den vacsaín ag teastáil ó fhormhór na leanaí gach séasúr fliú. Seans go mbeadh dhá dháileog ag teastáil ó roinnt leanaí atá idir 2 bhliain agus 8 mbliana d’aois más rud é go bhfuil riocht ainsealach sláinte orthu agus nach bhfuair siad vacsaín fliú riamh roimhe. Beidh a fhios ag an dochtúir teaghlaigh nó ag an gcógaiseoir cibé acu a bheidh dhá dháileog ag teastáil ón leanbh nó nach mbeidh. Fágtar 4 seachtaine idir na dáileoga.
Cén chaoi a dtugtar an vacsaín sróine in aghaidh fliú?
Tugtar an vacsaín mar sprae i ngach poll sróine. Níl sí pianmhar agus glactar isteach sa chorp go tapa í.
Má ligeann do leanbh sraothartach nó má shéideann a shrón tar éis an vacsaín a fháil, ní gá an dáileog vacsaíne a thabhairt arís.
Tógann sé 2 sheachtain ar an vacsaín le tosú ag obair.
Sábháilteacht
Déantar tástáil ar gach vacsaín lena chinntiú nach ndéanfaidh sí dochar ar bith duitse ná do do leanbh.
Tá an vacsaín sróine fliú iontach sábháilte agus í tugtha do na milliúin leanaí ar fud an domhain.
Tá sí á tabhairt do leanaí:
- sna Stáit Aontaithe ó 2003 i leith
- sa Ríocht Aontaithe ó 2013 i leith
- in Éirinn ó 2020 i leith
Tá sé slán sábháilte do leanaí an vacsaín sróine fliú a fháil ag an am céanna le haon cheann de na vacsaíní eile a d’fhéadfaí a thairiscint dóibh. Tá sé slán sábháilte í a fháil roimh vacsaíní eile agus ina ndiaidh chomh maith. Áirítear leis na vacsaíní sin na vacsaíní a thugtar dóibh ar scoil agus vacsaíní in aghaidh COVID-19.
Céard iad na cásanna inar cheart an vacsaíniú leis an vacsaín fliú a chur siar?
Cuir siar vacsaíniú do linbh leis an vacsaín fliú:
- má tá sé nó sí tinn agus teocht ard air nó uirthi – fan go dtí go mbeidh sé nó sí ag aireachtáil níos fearr
- má tá srón an linbh plúchta nó ag sileadh – fan go dtí go mbeidh srón an linbh glan
Comhábhair na vacsaíne sróine in aghaidh fliú
Tá méid an-bheag geilitín sa vacsaín sróine fliú. Mar leasaitheach a úsáidtear geilitín sa vacsaín.
Tá sé ráite ag Comhairle Iomámaí na hÉireann gur ceadmhach do Mhoslamaigh vacsaíní a bhfuil geilitín iontu a ghlacadh.
Litir maidir le geilitín sa vacsaín ó Chomhairle Iomámaí na hÉireann
Níl aon tiaimearsal, alúmanam ná mearcair sna vacsaíní fliú a úsáidimid.
Fo-iarmhairtí
Tar éis do do leanbh an vacsaín a fháil, b’fhéidir go dtiocfadh roinnt fo-iarmhairtí éadroma air nó uirthi. D’fhéadfadh cuid de na fo-iarmhairtí a bheith an-chosúil leis an bhfliú féin. Ach is cinnte nach bhfaighidh sé nó sí an fliú ón vacsaín sróine fliú.
Ní fheictear fo-iarmhairtí tromchúiseacha, amhail frithghníomhú trom ailléirgeach, ach go hannamh.
Éadrom a bhíonn na fo-iarmhairtí is coitianta agus áirítear leo:
- tinneas cinn
- srón phlúchta nó srón ag sileadh
- pian sna matáin
- tuirse
- easpa goile
Tagann fiabhras (teocht ard) ar roinnt leanaí tar éis an vacsaín a fháil. Bíonn sé éadrom de ghnáth agus imíonn gan gá aon rud a dhéanamh.
Má tá tinneas cinn ar do leanbh, is féidir leat paraicéiteamól nó iobúpróifein a thabhairt dó nó di. Ba chóir go n-imeodh na fo-iarmhairtí sin tar éis lae nó dhó.
Tábhachtach
Ná tabhair aspairín ná cógais eile a bhfuil aspairín iontu do do leanbh ach amháin má ordaíonn do dhochtúir teaghlaigh iad. Is tábhachtaí é sin sna 4 seachtaine tar éis an vacsaín fliú a fháil.
I gcásanna an-annamh, tuairiscíodh Siondróm Guillain-Barré (GBS). Is riocht é Siondróm Guillain-Barré (SGB, nó GBS i mBéarla) a chuireann isteach ar néaróga an choirp. Bíonn sé ina chúis le hathlasadh néaróg agus d’fhéadfadh pian, fuairnimh, laige matáin agus deacracht siúl a bheith ann mar thoradh air. Is mó an seans go dtiocfadh Siondróm Guillain-Barré ar dhuine tar éis fliú a tholgadh ná tar éis an vacsaín fliú a fháil.
Imdhíonacht
Is é an treoir ghinearálta go laghdaíonn vacsaíní fliú an baol ionfhabhtaithe ó 40% go 60%.
Fiú má fhaigheann do leanbh an vacsaín, beidh an seans fós ann go bhfaighidh sé nó sí fliú. An chúis atá leis sin ná nach féidir leis an vacsaín cosaint iomlán a thabhairt in aghaidh ionfhabhtuithe.
Mura bhfaigheann do leanbh an vacsaín, ba cheart dó nó di a bheith thar a bheith cúramach faoi fhliú agus é nó í féin a chosaint ina aghaidh.
Cosain do leanbh in aghaidh fliú
Chomh maith leis an vacsaín a fháil, déan cinnte go ndéanann do leanbh na rudaí seo a leanas le hé nó hí féin a chosaint in aghaidh fliú:
- lámha a ní i gceart agus go minic – bain úsáid as gallúnach agus uisce nó glan le díghalrán alcóil iad
- casachtaí nó sraothanna a chlúdach le ciarsúr páipéir nó muinchille
- ciarsúir pháipéir a chur sa bhruscar tar éis a n-úsáide
An vacsaín fliú agus COVID-19
Ní thabharfaidh an vacsaín sróine fliú cosaint ar bith do do leanbh ar COVID-19.
Is féidir le leanaí an vacsaín in aghaidh COVID-19 a fháil ag an am céanna leis an vacsaín fliú.