Tá muid ag cur comhairle ar leith, ar a dtugtar cocúnú, ar na daoine is mó atá i mbaol ó dhroch thinneas má tholgann siad coróinvíreas. Is do dhaoine atá leochaileach ó thaobh sláinte de atá an cocunú. Moltar é ar mhaithe leat féin .
Is ionann cocúnú agus fanacht sa bhaile an t-am ar fad agus gan aon teagmháil le daoine eile. Fiú i do theach féin, ba chóir duit gach teagmháil neamh-riachtanach le daoine eile i do theaghlach a laghdú.
Iarr ar do theaghlach, cúramóírí nó comharsa cabhair a thabhairt duit lena chinntiú go bhfuil an tacaíocht a theastaíonn uait agat. Is féidir leat cabhair a fháil agus tú ag cocúnú ó do Chomhairle Chontae áitiúil agus ó eagraiochtaí eile.
Inis é seo do dhuine ar bith a dtugann tú aire dó/di agus ar gá dó/di cocúnú a dhéanamh. Déan cinnte go dtuigeann siad an tábhacht a bhaineann le cloí leis an chomhairle seo.
Beidh an chomhairle seo i bhfeidhm ar feadh coicíse ón 27 Márta 2020. Déanfar athbhreithniú rialta ar an tréimhse ama seo.
Na daoine gur gá dóibh cocúnú?
Is iad na daoine gur gá dóibh cocúnú a dhéanamh ná:
- Daoine os cionn 70 bliain d’aois – fiú daoine atá aclaí agus sláintiúil
- Daoine a fuair aistriú orgáin
- Daoine a bhfuil ailse orthu agus iad siúd a bhfuil ceimiteiripe nó radateiripe radacach á fháil acu d’ailse scamhógach
- Daoine le hailse fola nó smior cnáimhe amhail leoicéime, liomfóma nó mialóma agus atá ag aon chéim dá gcóireáil
- Daoine a bhfuil imdhíon-teiripe nó aon chóireáil antasubstainte eile ailse á fháil acu
- Daoine a bhfuil cóireáil d’ailse á fháil acu ar féidir leis cur isteach ar an gcóras imdhíonach, amhail coscaire um chionáis phróitéin nó coscairí PARP.
- Daoine a fuair smior cnáimhe nó gaschealla le 6 mhí anuas, nó atá ag tógáil drugaí imdhíon-sochta.
- Daoine le galair riospráide tromchúiseacha, ar nós, fiobróis chisteach, asma agus galar scamhóige toirmeascach ainsealach tromchúiseach.
- Daoine le galair neamhchoitianta agus riochtanna meitibileachta ó bhreith a d’fhéadfadh cur leis an bhaol ionfhabhtaithe (amhail SCID, corránceallach homaisigeach)
- Daoine atá ag fáil teiripe imdhíon-sochta a d’fhéadfadh cur leis an bhaol ionfhabhtaithe.
- Daoine atá torrach agus a bhfuil galar suntasach croí, ó bhroinn nó faighte orthu
Mura bhfuil tú cinnte gur chóir duit cocúnú, ba chóir duit é a phlé le do dhochtúir.
Más oibrí riachtanach tú, faigh comhairle ó Shláinte Cheirde.
Conas cocúnú
Déan
Fan sa mbaile i gcónaí agus seachain teagmháil duine-le-duine ar feadh coicíse ón 27 Márta.
Má tá gáirdín nó balcóin agat, caith am amuigh faoin aer.
Coinnigh i dteagmháil le do chlann agus do chairde ar an bhfón nó ar an idirlíon má tá sé agat.
Bog timpeall an oiread agus is féidir leat.
Iarr ar chomharsa, duine i do chlann nó ar chairde aon siopadóireacht nó cógais leighis a theastaíonn uait a fháil – ná téigh amach ag siopadóireacht.
Réitigh áit taobh amuigh de do dhoras le bia nó cógais a fhágáil ann.
Déan teagmháil le do Dhochtúir Teaghlaigh nó le seirbhísí eile ar an bhfón – ná fág do theach.
Ná déan
- Ná fág do theach nó do gháirdín féin.
- Ná lig cuairteoirí isteach i do theach, seachas cúramóirí riachtanacha.
- Ná buail le daoine eile ná fiú le do chlann nó do chairde in aon áit.
Glaoigh ar do dhochtúir má bhíonn aon chomhartha den choróinvíreas ort.
Cógais agus oidis dochtúra
Rinneadh athruithe chun go mbeadh sé níos éasca duit do chógais agus oidis a fháil.
Léigh faoi chógais agus an choróinvíreas anseo
Ag cocúnú agus cúramóir ag tabhairt cuairt ort
Lean ar aghaidh le cuairteanna ó dhaoine a thugann cúnamh duit le do riachtanais laethúla. I measc na ndaoine sin tá cúramóirí sláinte, cúramóirí pearsanta agus cúramóirí sóisialta. Is féidir leis na daoine seo cuairt a thabhairt ort mura bhfuil comharthaí an ghalair orthu.
Nuair a thagann cúramóirí ar cuairt, ba chóir dóibh a lámha a ní ar dtús. Ba chóir dóibh a lámha a ní go minic agus iad i do theach. Ba chóir dóibh fanacht amach 2 mhéadar uait, más féidir.
Má thagann comharthaí an ghalair ar chúramóir, ní bheidh siad ábalta breathnú i do dhiaidh má bhíonn siad tinn.
Ba chóir dóibh fanacht amach uait go dtí :
- 5 lá gan fiabhras
- 14 lá gan comharthaí an ghalair
Déan teagmháil leis an té a d’eagraigh do chúramóir chun cúramóir eile a fháil duit.
Má tá tú ag cocúnú agus daoine eile sa teach leat
Ní mór d’aon duine sa teach atá os cionn 70 nó a bhfuil aon cheann de na galair thuasluaite orthu cocúnú freisin.
Má tá duine eile sa teach faoi 70 agus nach bhfuil aon cheann de na galair thuasluaite orthu, ní gá dóibh cocúnú. Is féidir leo cabhrú leatsa fanacht slán má leanann siad an chomhairle maidir le haonrú sóisialta agus glaineacht lámh sa mbaile. Cé go bhfuil sé deacair, ba chóir duit gach teagmháil nach bhfuil gá leis a sheachaint le daoine sa teach nuair a bhíonn tú ag cocúnú.
Cúnamh do dhaoine atá ag cocúnú
Tá tacaíochtaí pobail do dhaoine atá ag cocúnú á gcomhordú ag Comhairlí Contae ar fud na tíre. Tá cúnamh ar fáil chun earraí grósaera, cógais agus nithe riachtanacha eile, a bhailiú. Tá cúnamh ar fáil freisin chun faoiseamh a fháil ón scaradh sóisialta i gcásanna áirithe. Read more about how Local Authorities can help you during the coronavirus outbreak.
Ag fanacht slán
Bog timpeall an oiread agus is féidir. Má tá gáirdín agat, nó balcóin, téigh amach faoin aer. Déan iarracht fanacht amach 2 méadar ó dhaoine eile.
D’fhéadfadh an scaradh sóisialta nó fanacht sa bhaile a bheith leadránach duit nó frustrachas a chur ort. D’fhéadfadh sé cur isteach ar do ghiúmar nó ar do mhothúcháin. D’fhéadfadh ísle brí, imní nó deacrachtaí codlata a bheith agat.
Tabhair aire do do mheabhairshláinte trí fanacht gníomhach agus lean ar aghaidh le do chuid gnáthghníomhaíochtaí laethúla. Cabhróidh sé leat má choinníonn tú i dteagmháil le do chairde nó gaolta ar an bhfón nó ar na meáin shóisialta.
Tá líne chabhrach ag ALONE dóibh siúd a bhfuil imní orthu faoin gcoróinvíreas nó a bhfuil deacrachtaí acu. Déan teagmháil leo ag 0818 22 20 24 Luan go hAoine ó 8r.n. go 8i.n.